Abbasi Devleti’nde görev yapan Tulunoğlu Ahmet tarafından kurulmuştur.Mısır’daki karışıklıklarıDüzenle önlemek için halife tarafından görevlendirilen Ahmet karışıkları önledi.Daha sonra halifenin siyasi otoritesinin zayıflığından yaralanarak Mısır, Suriye, Filistin ve Kuzey Irak’ı kontrolü altına aldı.Ahmet’in ölümünden sonra karışıklıklar başladı.905 yılında halife tekrar bölgeye hakim oldu.Mısırlı tarihçiler Tulunoğullarının Mısır’a altın çağını yaşattığını söylemektedirler.Tulunoğlu ticaret yolunu kontrol etmiş ve Mısır’ın imarına önem vermiştir.Tulunoğlu Camii ve Hastanesini yapmıştır. Tulunoğulları Müslüman Türk idarecilerin kurduğu ilk devlettir.Tulunoğulları Mısır’da Türk idaresini başlatan devlettir.
| İhşidler (Akşitler) 935-969 |
|
Tulunoğullarından sonra Mısır’ı 30 yıl Abbasi Halifesi idare etti.Burada karışıklıklar bir türlü durmadı.Bu karışıklıkları önlemek için bu sefer Ebubekir Muhammet gönderildi.Bu kişi Ferganalı bir Düzenlesultan çocuğu olup sultanlığı vazgeçip İslam’ın hizmetine girmiştir.Halife de bu fedakarlığından dolayı ona sultanların sultanı manasına gelen El-Ihşit unvanını vermiştir.Karışıklıkları önlemek için Mısır’a geldi ve buradaki Türklerin desteğini aldı ve Mısır’a hakim oldu.Daha sonra Suriye ve Hicaz’ı topraklarına kattı.Fatimilerin Mısır’a yönelmesi sonucu Mısır’ı bunlara terk etti.Bu devlet Mısır’da kurulan ikinci Türk devletidir.Hicaz’a hakim olan ilk Türk devletidir.Fatimilerin Mısır’ı alamsını geciktirmiştir.Gerek Tulunoğullarının ve gerekse Ihşitlerin yöneticileri Türk halkı ise Mısırlı idi.Bu da yıkılmalarında en büyük etkendir.
| Eyyübiler 1174-1250 | |
Fatimiler Haçlı seferlerinden dolayı zayıfladılar.Mısır’da karışıklık çıktıMısır’ın ileri gelenleri Musul atabeyi Zengi’den yardım istedi. Zengi Şirkuh ve kardeşi Selahattin Eyyübi’yi yardıma Düzenlegönderdi.Şirkuh karışıklıkları önledi daha sonra Fatimilere vezir oldu.Şirkuh’un ölümünden sonra vezirlik görevi Selahattin’e verildi.Selahattin 1174’te Fatimilere son vererek kendi devletini kurdu.Suriye, Lübnan ve Hicaz’a kadar topraklarını genişletti.1187’de Hattin-Hıttın Savaşı ile haçlıları yendi Kudüs’ü geri aldı ve buradaki Latin Krallığı’nı yıktı.Bu olay lll. Haçlı seferine neden oldu.Selahattin bu sefer sırasında da Haçlılara karşı bölgeyi korudu.Haçlılarla yaptığı bu mücadeleden dolayı Mısır, Libya, Hicaz, Filistin, Şam, Malatya, Hamedan güney ve doğu Anadolu’da –ki buraların bir kısmına gitmediği halde-adına hutbe okutuldu.Ölümünden sonra ülke oğullarına pay edildi.Son Eyyübi Sultanı Turan Şah ölünce ülkenin yönetimi annesine kaldı.Secerüt dürr denilen bu kadın Aybeg adlı bir komutanla evlenince ülke yönetimi bu komutanın eline geçti,
| Memlüklüler 1250-1517 | |
Mısır’daki Türk devletleri askerlerini Kafkasya’dan Kıpçak ve Çerkezlerden alıyorlardı.Bunlara Kölemen veya Memluk deniliyordu.Bu askerlerden biri olan Aybeğ Eyyübi’nin hanımıyla evlenince Mısır da yönetimi eline geçirdi.Bu devlette sultanlık babadan oğula geçmez en güçlü komutan sultan olurdu.1250-1382 yılları arasında Kıpçak köleler yönetimde bulundu bunlara Bahri Memluklar denildi.1382-1517 yılları arası Çerkez köleler yönetimde bulundu bunlara Burcu Memluklar Düzenledenildi.Bu iki yönetim arasında bir fark yoktur.Memluk devleti bir Türk devleti olup Mısır’da Türkçeyi resmi dil olarak ilan etmiş ve bu dilin yayılması için de çaba sarf etmiştir.Bu devletin kuruluş yıllarında Moğol istilası devam ediyordu.1243 Kösedağ Savaşı ile Anadolu 1258’de Bağdat alınmış ve Suriye zorlanılıyordu.1260 Ayn Calut Savaşı ile Kutuz zamanında Moğollar yenildi ve Suriye’ye sokulmadı.Bu Moğolların ilk yenilgisiydi ve bir dönüm noktası oldu.Moğolların ilerleyişi durdu1261’de Baybars Moğollardan kaçıp gelen Abbasi soyunan Mustansır’ı halife ilan ederek halifeliğin devamını sağladı.Baybars 1277’de Anadolu’ya Moğollara karşı Kayseri’ye yardıma geldi. Buradaki idarecilerden(Muhittin Pervane) gereken desteği alamadı.Geri dönerken Moğolları Maraş yakınlarında bir daha yendi.Moğollar bu olayın intikamını Anadolu’da 50 bin Türk’ü katlederek aldılar.Baybars haçlılarla da mücadele etti.Kalavun zamanında Haçlılar bozguna uğratıldı.Memluklular her zaman Anadolu’yu nüfuzları altına almayı düşünmüşlerdir.Yıldırım Beyazıt zamanında ilişkiler bozulmaya başladı.Fatih zamanında daha çok bozulan ilişkiler ll.Beyazıt zamanında savaşa dönüştü.Yavuz zamanında yapılan 1516 Mercidabık 1517 Riydaniye Savaşları ile bu devlete son verildi.Bu devlet Baharat yolunu kontrol etmiş bu sayede zengin olmuştur.
|
|
|
Post Views: 219
