KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ
HAVZA BİLDİRİSİ (Genelgesi)
Mustafa Kemal, İzmir’in işgalini Anadolu’ya duyurmak ve milli bilincin uyanmasını sağlamak için bir genelge yayımladı.
– İşgallere karşı protesto mitingleri yapılacak
– İt. Dev. Ve İstanbul hükümetine işgalleri kınayan telgraflar çekilecek.
Önemi:
– Milli direniş bilinci ilk defa uyandırıldı.
– Mustafa Kemal İstanbul’a çağırıldı. Mustafa Kemal, Amasya’ya hareket etti.
AMASYA GENELGESİ
– Vatan’ın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. (Gerekçe)
– İstanbul hükümeti üzerine düşen görev sorumlulukları yerine getirememektedir. (İstanbul’a tepki)
– Milletin bağımsızlığını yine milletin azmi ve kararı kurtaracaktır. (Yöntem-Milli Egemenlik)
– Sivas’ta milli bir kongre düzenlenecektir. (Her bölge üç delege gönderecek)
– Askeri birlikler ve milli güçler dağıtılmayacaktır.
– Her türlü denetimden uzak bir kurul oluşturulmalıdır. (Bir meclisin gerekliliği)
Önemi:
– Kurtuluş savaşının gerekçesi, metodu, amacı açıklanmıştır.
– Kurtuluş savaşı resmen ilanıdır.(ihtilal beyannamesidir. )
– Milli egemenlik yolunda ilk adım
– Mustafa Kemal İstanbul’a çağırıldı. 7-8 Temmuz 1919’da Mustafa Kemal görev ve askerlikten istifa etti.
ERZURUM KONGRESİ
– Bölgesel amaçlı toplandı, alınan kararlar sayesinde milli bir kongre oldu.
– Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez.
– Geçici bir hükümet kurulacak ve bu hükümetin milli bir kongre toplaması gereklidir.
– Manda ve Himaye kabul edilemez. (İlk kez tam bağımsızlık hedeflendi)
– Milli iradeyi hakim, Kuvva-i Milliye yi etkin kılmak esastır.
– Azınlıklara ayrıcalık verilemez. Mebusan Meclisinin toplanmasına çalışılacaktır.
– Kongre sonunda Temsil Heyeti seçildi. Başkan Mustafa Kemal oldu.
Önemi:
– İlk kez milli sınırlar ve milli devletten bahsedildi.
– İlk kez savaşmaktan bahsedildi.
– Kapitülasyonlara karşı çıkıldı.
BALIKESİR-ALAŞEHİR KONGRELERİ
–Bölgesel niteliktedir.
-Yunanlılara karşı silahlı direnişte ve Batı cephesinin kurulmasında etkili oldu.
SİVAS KONGRESİ
– Amasya ve Erzurum kararlarını uygulamak için toplandı.
– İstanbul hükümeti ve işgalciler, kongrenin toplanmasını engellemeye çalışmışlardır.
– Elazığ Valisi Ali Galip, kongreyi basmak ve M.Kemal’i tutuklamak için görevlendirildi.
– Manda ve Himaye kesinlikle reddedildi.
– Bütün yararlı cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı ile birleştirildi. (Yürütme yetkisiTemsil Heyetine verilmiştir)
– Temsil Heyeti genişletildi. Yetkileri arttırıldı.
– “İrade-i Milliye” adıyla bir gazete çıkarıldı.
Önemi:
-Her yönüyle milli bir kongredir.
-Bağımsızlık yolunda atılan en önemli adımdır.
-M.Kemal, İstanbul hükümeti ile bütün bağlarını kesti. Damat Ferit paşa istifa etti. Ali Rıza Paşa geldi.
–Batı Cephesi oluşturuldu. (Komutan Ali Fuat Paşa oldu – Temsil Heyetinin ilk defa yürütme yetkisini kullanmasıdır)
AMASYA GÖRÜŞMELERİ
–Ali Rıza Paşa’nın teklifi ile gerçekleşti.
-Bahriye Nazırı Salih Paşa ile M.Kemal arasında bir protokol yapıldı.
-İstanbul hükümeti Sivas Kongresi kararlarını kabul edecek.
-Milletvekili seçimleri serbestçe yapılacak.
-Temsil Heyeti’nin görüşleri alınmadan barış yapılmayacak.
Not: Böylece İstanbul Hükümeti, milli mücadeleyi ve AveRMHC’nihukuken kabul etti.
Son Osmanlı Mebusan Meclisi:
– Mebuslar Meclisi’nin açılması ile seçimler yapıldı. M.Kemal Erzurum milletvekili oldu.
– Mecliste, Felah-ı Vatan grubu oluştu.
– Misak-ı Milli kararları kabul edildi.(28 Ocak 1920).
–
MİSAK-I MİLLİ:
– Mondros imzalandığı andaki topraklar bir bütündür bölünemez. Batı Trakya, Kars, Ardahan ve Artvin’de Plebisit (halk oylaması-referandum) yapılacak.
– Kapitülasyonlar kabul edilemez.
– Azınlıklara, dışarıdaki Türkler kadar hak verilecektir.
– Milli mücadelenin programı niteliğindedir.
– Türk yurdunun sınırları çizildi.
– 16 Mart 1920’de Meclis kapatıldı.
– TBMM’nin kurulması için harekete geçildi.
