Kuvvetin döndürücü etkisine Tork denir. Tork ve Moment aynı kavramlardır.
-Vektörel bir büyüklüktür. M ile gösterilir.
-Kuvvet ile dönme noktasının ,kuvvet doğrultusuna dik uzaklığın çarpımı ile bulunur.
Moment, uygulanan kuvvet ile doğru orantılıdır.
(M α F)
Moment kuvvetin doğrultusunun dönme eksenine olan uzaklığıyla da doğru orantılıdır.
(M α d)
Bu iki orantıyı düzenlersek ;
M= F.d
M = F.d
Bir cismi döndürmek için uygulanacak kuvvet, uygulama noktası ile dönme noktasını birleştiren doğruya dik olmalı veya bu doğruya dik bileşeni bulunmalıdır.
Moment iki yolla bulunabilir
a -)Moment = ( dik kuvvet ) x uzaklık; Kuvvetin dik bileşeni bulunup uzaklık ile çarpılır
M = F.d.Sinα
b- )Moment = kuvvet x ( dik uzaklık ) ; Bu sefer uzaklığın kuvvete dik olduğu nokta bulunup kuvvet ile çarpılır.
M = F.( d. Sinα )
Momentin olmadığı durumlar
Eğer bir kuvvetin uygulama noktası dönme noktası ise yada kuvvetin doğrultusu dönme noktasından geçiyorsa o kuvvetin momenti sıfırdır yani döndürme etkisi yoktur.
Toplam Moment ve Toplam Dönme Yönü
Bir cisme aynı düzlemde etkiyen kuvvetlerin oluşturduğu momentlerin toplamını bulmak için bir yön (+), diğer yön (-) seçilir.
Genellikle saat yönü (-) seçilir.
M1 = F₁.d , M₂ = – F₂.2d , ΣM = M₁ + M₂ = F₁.d – F₂.2d
- (+) çıkarsa pozitif yönde döner.
- (-) çıkarsa negatif yönde döner.
Sonuç sıfır çıkarsa cisim dönmez veya kuvvetler uygulanmadan önceki hareket durumunu devam ettirir.
